Extreem verharen

Veel katteneigenaren bellen mij met de vraag om hulp als de kat overmatig verhaart. 
Hoewel ik als kattentrimster geen oplossing kan bieden tegen het verharen, kan ik wel goede adviezen geven. 
Verharen is een natuurlijk proces, maar het kan ook verschillende andere oorzaken hebben. 
De vachtcyclus van een kat bestaat uit vier fasen en is sterk afhankelijk van factoren zoals daglicht, temperatuur, gezondheid en hormonen.
Dit proces bepaalt de groei, uitval en vernieuwing van de vacht.

Anagene fase (Groei fase). 
Dit is de actieve groeifase waarin nieuwe haren worden gevormd in de haarzakjes.  
De lengte van deze fase verschilt per kat en vachttype. Bij langharige katten duurt deze fase langer dan bij kortharige katten.

Catagene fase (Overgangsfase)   
Tijdens deze korte fase stopt de haar met groeien en bereidt zich voor op de rustfase. Het haarzakje krimpt en de haar wordt minder stevig verankerd in de huid.

Telogene fase (Rustfase)     
De haren blijven in de huid zitten maar groeien niet meer.    
De haarwortels zijn inactief en wachten op de volgende cyclus.     
Katten met een dichte ondervacht kunnen in deze fase veel losse haren vasthouden, wat klitvorming kan veroorzaken.

Exogene fase (Uitvalfase)    
De oude haren vallen uit en maken plaats voor nieuwe haren die in de anagene fase zitten. Dit gebeurt geleidelijk, maar in de ruiperiodes (voorjaar en najaar) kan de haaruitval heviger zijn.

Wanneer begint de rui periode en wanneer eindigt het?

De rui bij katten verloopt meestal in twee hoofdfasen per jaar, beïnvloed door de hoeveelheid daglicht (fotoperiode) en temperatuur. 
De precieze timing kan per kat verschillen, afhankelijk van of ze binnen of buiten leven.

Voorjaarsrui (Maart - Juni)

  • Start: Rond maart/april wanneer de dagen langer worden en de temperatuur stijgt.
  • Wat gebeurt er? De dikke wintervacht valt uit en maakt plaats voor een lichtere zomervacht.
  • Kortharige katten verharen minder opvallend, terwijl langharige katten flinke haarverliezen kunnen hebben.

Najaarsrui (September - November)

  • Start: Rond september/oktober wanneer de dagen korter worden en de temperatuur daalt.
  • Wat gebeurt er? De dunne zomervacht maakt plaats voor een dichtere en warmere wintervacht. De haaruitval is vaak minder extreem dan in het voorjaar, omdat er vooral nieuwe ondervacht wordt gevormd.

Binnenkatten vs. buitenkatten

  • Buitenkatten hebben een duidelijker ruipatroon door natuurlijke daglichtwisselingen.
  • Binnenkatten verharen vaak het hele jaar door in kleinere hoeveelheden, omdat kunstlicht en stabiele kamertemperaturen hun vachtcyclus verstoren.

Oorzaken van overmatig verharen    
Het natuurlijke patroon van verharen is veranderd door de moderne leefomstandigheden.   
Katten die vooral binnenshuis leven, ervaren door centrale verwarming en droge lucht een ander ruitempo dan buitenkatten.

Onjuiste vachtverzorging 
Overmatig kammen kan het verharen juist stimuleren. Voor kortharige katten is één keer per week kammen voldoende; voor langharige katten twee tot drie keer per week. Controleer wel dagelijks op klitten en pluis deze voorzichtig uit met je vingers of een kam om viltvorming te voorkomen.

Voeding
Een tekort aan essentiële voedingsstoffen, zoals dierlijke eiwitten, kan leiden tot een slechtere vachtkwaliteit en overmatig verharen. Kies voor kwalitatief natvoer of een vers vleesdieet (KVV) zonder overbodige toevoegingen. Katten hebben een eiwitrijk dieet nodig om hun huid, vacht en nagels gezond te houden.

Medische oorzaken
Onderliggende medische problemen, zoals schildklieraandoeningen of hormonale disbalansen, kunnen leiden tot extreem verharen. Een jaarlijkse gezondheidscontrole bij de dierenarts is cruciaal om mogelijke gezondheidsproblemen vroegtijdig op te sporen.

Stress     
Kan ook een grote rol spelen bij verharen. Als medische oorzaken zijn uitgesloten, kan een kattengedragstherapeut helpen om stressfactoren te identificeren en aan te pakken.

Tips

• Microvezeldoekje gebruiken
Haal dagelijks een licht vochtige microvezeldoek over de vacht. Dit verwijdert losse haren en imiteert het effect van een kattentong, zonder dat je shampoo of zeep gebruikt.
• Niet overmatig kammen
Kam alleen plaatselijk bij klitten en beperk het kammen tot één à drie keer per week, afhankelijk van de vachtlengte. Gebruik een metalen combikam met een grove en fijne kant om te controleren op klitten. Vermijd plastic borstels, omdat deze de vacht statisch kunnen maken en klitvorming kunnen verergeren.
• Dagelijks controleren
Controleer dagelijks met je vingers op klitten, vooral tijdens seizoensovergangen zoals in februari, wanneer de wintervacht begint te slijten.
• Voeding optimaliseren
Zorg voor een dieet dat rijk is aan dierlijke eiwitten, zoals hoogwaardig natvoer of een KVV-dieet. Vermijd voeding met onnodige vulstoffen en kies voor producten met een hoog vleesgehalte.

Waarom een trimsalon niet helpt tegen verharen    
Een trimsalon kan niet voorkomen dat een kat verhaart.
Methoden zoals plukken of ontwollen verstoren het natuurlijke proces en kunnen zelfs leiden tot permanente rui.
Verharen is een natuurlijk proces waarbij oude haren uitvallen en nieuwe haren groeien. Het is belangrijk dit proces niet te verstoren.